LIÊN HỢP QUỐC VỚI VAI TRÒ GIỮ GÌN HÒA BÌNH VÀ AN NINH THẾ GIỚI
TRẦN PHÚ VINH
ThS, Khoa Luật Quốc tế - ĐH Luật TP.HCM
ThS, Khoa Luật Quốc tế - ĐH Luật TP.HCM
I. LƯỢC SỬ THÀNH LẬP LIÊN HỢP QUỐC
1. Về quá trình thành lập:
Quá trình thành lập tổ chức Liên hợp quốc trải qua các giai đoạn chính sau:
Ngày 12/06/1941 các nước đồng minh chống phát xít ký tại London bản tuyên bố khẳng định họ sẽ “cùng hợp tác với nhau và các dân tộc tự do khác, kể cả trong chiến tranh cũng như hòa bình”. Đây là bước đầu tiên trong hàng loạt nỗ lực nhằm dẫn đến việc thành lập Liên hợp quốc.
Ngày 14/08/1941, tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt và thủ tướng Anh Winston Churchill đã ký văn kiện nêu ra các nguyên tắc hợp tác quốc tế nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Văn kiện này về sau có tên gọi là Hiến chương Đại Tây dương.
Ngày 1/1/1942 tại Washington, đại diện 26 nước đã ký bản tuyên bố cam kết sử dụng mọi nguồn lực có thể có của mình để chống lại khối trục Đức - Ý - Nhật và cam kết không ký thỏa ước riêng với các nước thuộc khối này. Bản tuyên bố này lần đầu tiên sử dụng nhóm từ “các quốc gia liên hợp” (United Nations) tức Liên hợp quốc do Tổng thống F. Roosevelt đề xướng.
Ngày 30/10/1943, Chính phủ Liên xô, Anh, Mỹ, Trung Hoa dân quốc ký tại Moscow bản tuyên bố kêu gọi sớm thành lập một tổ chức quốc tế với chức năng duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Quyết định này đã được khẳng định một lần nữa tại hội nghị cấp cao giữa nguyên thủ quốc gia ba nước Liên Xô, Anh và Mỹ tại Teheran ngày 1/12/1943.
Hội nghị các đại diện của Liên Xô, Anh và Mỹ họp tại lâu đài Dumbarton Oaks ở Washington D.C từ ngày 21/09/1944 đến ngày 07/10/1944 đã soạn thảo những đề xuất sơ bộ về việc thành lập một tổ chức quốc tế chung nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Về cơ bản đây là nền móng của Hiến chương sau này. Tuy nhiên hội nghị chưa quyết định được một loạt vần đề như thủ tục bỏ phiếu tại Hội đồng bảo an, quy chế của lãnh thổ quản thác, quy chế của Tòa án quốc tế,...
Ngày 11/02/1945, tại hội nghị Yalta (Liên xô cũ) giữa các nhà lãnh đạo các nước đồng minh, tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt, thủ tướng Anh Winston Churchill và nguyên soái Liên xô Stalin ra tuyên bố khẳng định quyết tâm thành lập “một tổ chức quốc tế chung nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới”.
Ngày 25/04/1945, tại San Fransisco, đại biểu của 50 nước đã tham dự cuộc họp quan trọng có tên là Hội nghị các quốc gia liên hiệp về các tổ chức quốc tế (United Nations Conference on International Organizations). Các nước đã soạn thảo một văn bản Hiến chương gồm 111 điều khoản và được ký ngày 26/6/1945. Hiến chương bắt đầu có hiệu lực từ ngày 24/10/1945 và từ đó cả thế giới lấy ngày này kỷ niệm ngày thành lập Liên hợp quốc.
2. Về trụ sở của Liên hợp quốc:
Trụ sở Liên hợp quốc cao 39 tầng phía đông hòn đảo Manhattan, NewYork, Mỹ trên một thửa đất rộng 18 mẫu Anh. Tại phiên họp đầu tiên của Đại hội đồng tại London ngày 14/02/1946, các thành viên Liên hợp quốc đã chấp thuận chọn New York làm trụ sở trong số các thành phố New York, Philadelphia, Boston và San Fransisco do lời cam kết của tỷ phú Mỹ Rockefeller tặng 8,5 triệu USD để mua mảnh đất nói trên. Ngày 21/11/1947 Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua kế hoạch xây trụ sở với kinh phí 65 triệu USD và đến ngày 21/08/1950 những nhân viên đầu tiên của Ban thư ký đã đến làm việc tại trụ sở mới. Khóa họp đầu tiên (khóa VII) của Đại hội đồng Liên hợp quốc tại trụ sở mới vào ngày 14/10/1952. Phòng lớn nhất của trụ sở là phòng họp của Đại hội đồng chiếm 3 tầng 2, 3 và 4 với chiều dài 50m, rộng 35m có 1092 chỗ ngồi chính thức, 476 chỗ dành cho các đại biểu dự khuyết, đại diện các cơ quan chuyên môn, 187 chỗ dành cho đại diện các đoàn thể quần chúng tham gia một số phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng. Hiện nay, Liên hợp quốc có khoảng 17.000 nhân viên, trong đó 7.075 người làm việc tại trụ sở Liên hợp quốc.
Liên hợp quốc được thành lập nhằm mục đích:
- Duy trì hòa bình và an ninh thế giới và để đạt được mục đích đó, thi hành các biện pháp tập thể có hiệu quả để phòng ngừa và loại trừ mối đe dọa hòa bình, cấm mọi hành vi xâm lược hoặc phá hoại hòa bình khác, điều chỉnh hoặc giải quyết bằng phương pháp hòa bình các tranh chấp quốc tế theo đúng các nguyên tắc của công lý và pháp luật quốc tế.
Phát triển những quan hệ hữu nghị giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng, các dân tộc tự quyết và dùng tất cả những biện pháp thích hợp khác để củng cố hòa bình thế giới.
- Thực hiện sự hợp tác quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế về kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa và nhân đạo trong việc khuyến khích phát triển và sự tôn trọng nhân quyền và những quyền tự do cơ bản cho tất cả mọi người, không phân biệt chủng tộc, nam nữ, ngôn ngữ hoặc tôn giáo.
- Trở thành trung tâm phối hợp mọi hành động của các dân tộc nhằm đạt được những mục đích nêu trên.(1)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét